Plastyka Rysunek
Sposób nakładania farb na podłoże nazywamy fakturą. W dziejach malarstwa najczęściej stosowanym sposobem malowania — od strony technicznej — było gładkie zakładanie farbą powierzchni deski, płótna czy ściany. Wszelką ekspresję obrazu uzyskiwano przy pomocy rysunku lub koloru. Jednakże od …
POSZUKIWANIE FORMY
Innym jeszcze środkiem ekspresji artystycznej w obrazie jest to, co jest na nim narysowane i namalowane, a więc ludzie, przedmioty, fragmenty przyrody. Celem artystów było zawsze dążenie w tym względzie do doskonałości, oczywiście zgodnie z założeniami i celami …
Mimo, że atrakcyjność koloru i zdolność wyzwalania emocji jest wśród środków artystycznego działania niewątpliwie największa, nie można w obrazie zignorować, czy pominąć linii. Samodzielnie linia (kreska) występuje w rysunku i grafice. W niektórych sposobach malowania pełni rolę …
Kolory lokalne. Mówiąc o sposobie malowania impresjonistów, którzy malowali bardzo wrażeniowo, pilnie obserwując naturę i wyciągali wnioski ze zjawisk opisanych wyżej, nie zapominajmy, że jest to jeden z wielu sposobów widzenia w konsekwencji malowania natury. Sposobem innym i w …
Powidoki. Barwy dopełniające mają jeszcze jedną ciekawą cechę. Umożliwiają pojawienie się zjawiska zwanego „powidokiem”. Aby zapoznać się z tym zjawiskiem, proponujemy dokonanie następującego eksperymentu. W każdej klasie wisi godło państwowe: biały orzeł na czerwonym tle. Popatrzmy intensywnie przez kilka minut …
Walor. Innym rodzajem kontrastu będzie kontrast walorowy, polegający na zróżnicowaniu kolorów pod względem ciemności i jasności. Przedstawienie stopniowania walorowego każdego koloru od tonu najjaśniejszego do najciemniejszego — nie stanowi specjalnej trudności. Malarze stosują w swoich obrazach kontrasty walorowe, by …
Temperatura i relatywność barw.
Impresjoniści, a potem jeszcze konsekwentniej Cezanne, opierali efekty artystyczne swoich obrazów na kontraście temperatury kolorów. Rozróżniamy tu barwy ciepłe (te wszystkie, które kojarzą się z ogniem, słońcem), a więc czerwienie, żółcie, oranże i barwy zimne (kojarzą …
Rola koloru w obrazie.
Kolor jest elementem budowy obrazu i podstawowym źródłem ekspresji estetycznej. Jest to fakt bezsporny, ale przecież funkcji koloru w naszym życiu nie wyczerpuje. Kolory spotykamy nie tylko w dziełach sztuki. Kolorowe bywają samochody, neony, ubrania kobiet …
Kolory zasadnicze i pochodne, efekty łączenia kolorów.
Dla celów praktycznych, malarskich wyodrębniamy z tęczy 6 barw, chociaż fizycy wyodrębniają ich więcej (7) i stosują inną nomenklaturę. 3 spośród nich: czerwona, żółta, błękitna (niebieska), to kolory podstawowe zwane niekiedy zasadniczymi, natomiast …
Definicja koloru z punktu widzenia fizyki.
Wrażenie barwy to reakcja wywołana na siatkówce oka przez światło. Wszystkie barwy to nic innego, jak fale świetlne o określonej — dla każdej barwy innej — długości. Jeżeli jakaś powierzchnia (np. liście, ziemia, …
Co to jest kolor.
Pytanie czym jest kolor intrygowało ludzi od niepamiętnych czasów. Zastanawiano się, czy kolor jest obiektywną właściwością ciała, czy tylko wrażeniem. Przez wieki też problemami kolorystycznymi i prawami rządzącymi światem barw zajmowali się malarze, posługując się specyficznym …
TEORIA BARW A PRAKTYKA ARTYSTYCZNA
Problemy kolorystyczne malarstwa w tym elementarnym wymiarze, jaki jest potrzebny plastykowi, wyczerpuje w zasadzie program nauczania szkoły podstawowej, jednakże w związku z omawianiem w I licealnej kierunków kolorystycznych w sztuce współczesnej (XIX wiek i początki …
Znaczenie koloru. Jak wspominaliśmy wyżej, najważniejszym środkiem ekspresji malarskiej jest kolor. Kolor zawsze wywoływał i wywołuje u człowieka zainteresowanie i rozmaite reakcje emocjonalne. Stwarza przecież nastrój, raduje, smuci, czasem niepokoi, a kiedy indziej — w wybitnych dziełach …
SZTUKA A NATURA
Czy sprawdzalność z naturą stanowi decydujące kryterium wartości dzieła sztuki ? Doskonałość wyrażania przestrzeni przez wielkich mistrzów Renesansu (stosowali w tym celu perspektywę zbieżną) i sprawdzalność tego, co malowali z natury, a szczególnie z wizją człowieka, który …
PRZESTRZEŃ W MALARSTWIE
W dziejach twórczości malarskiej naszego kręgu kulturowego ogromne znaczenie przez całe wieki miała ambicja ukazywania na płaszczyźnie dwuwymiarowej świata trójwymiarowego. Malowano tak w Starożytnej Grecji (wiemy o tym z zachowanych opisów) i w epoce hellenistycznej. Pełny sukces …
Jedną z najstarszych dziedzin sztuki jest malarstwo. Pojawia się w grotach człowieka pierwotnego, w epoce paleolitu (kilkanaście tys. lat temu) w formie od razu zdumiewająco dojrzałej (patrz malowidła w Lascaux), a więc wtedy, gdy rzeźba dopiero stawia …
Płaskorzeźba, zwana również reliefem, jest sztuką trzech wymiarów, jak każda rzeźba, ale czy jest sztuką przestrzenną? I tak, i nie. Płaskorzeźba jest przestrzenna jednostronnie. Drugą stroną, niewidoczną, przywiera zawsze do płaszczyzn jakiejś bryły. Mogą to być wewnętrzne lub zewnętrzne …
Organizacja przeżyć.
Artyści współcześni, penetrując wszelkie możliwości wywoływania przeżyć, nie pominęli aranżowania spektaklów na poły plastycznych, na poły teatralnych, z bezpośrednim czynnym udziałem widzów. Happeningi, bo tak się nazywają owe spotkania, są w części wyreżyserowane, a w części spontaniczne. Bardzo …
Wpływy sztuki z innych kręgów kulturowych i sztuki peryferyjnej. Po załamaniu się w II poł. XIX wieku nurtu realistycznego, trwającego w sztuce od renesansu, w czym niemały udział mieli impresjoniści i ich następcy, artyści współcześni szukają wytrwale nowych źródeł inspiracji …
Postęp techniczny w sztuce.
Jednym z bardziej interesujących problemów związanych ze sztuką jest rola postępu naukowego, technicznego i technologicznego w jej rozwoju. Zdajemy sobie sprawę z tego, że omówienie wszystkich możliwych do odkrycia tego rodzaju związków, przerasta zakres niniejszej pracy. …
Walka o wolność sztuki i artysty.
Początki sztuki współczesnej sięgają połowy ubiegłego stulecia. Wszystkie, albo prawie wszystkie problemy i konflikty w sztuce, są odbiciem tego, co przeżywała ludzkość w owym czasie. A wiemy, że przeżywała wiele. Narastająca już od XVIII …
Sztuka współczesna i jej związki z epoką.
Naszkicowanie obrazu sztuki współczesnej, stworzenie możliwie racjonalnej syntezy współczesnych zjawisk artystycznych, a wreszcie zrozumienie związków między sztuką a człowiekiem oraz różnymi formami cywilizacji stworzonej przez człowieka — jest zadaniem niezwykle trudnym i niebezpiecznym. …
Ewolucja formy — od obrazu przedmiotu do jego znaku.
Ilustracja ukazuje przeobrażenia jakim ulegał motyw jelenia w malarstwie prehistorycznym. Pierwsze malowidło pochodzi z paleolitu. Wizerunek jelenia uderza prawdą anatomiczną sylwety i ruchu. Pozostałe wizerunki pochodzą z neolitu. Określają one jedynie …
Rozwój portretu antycznego.
Cztery głowy przedstawiają kierunek rozwoju rzeźby antycznej od klasycznego portretu Peryklesa, przez hellenistyczne głowy Laokoona, Antiochosa III, do rzymskiego portretu Seneki.
Głowa Peryklesa w podniesionym hełmie przypomina głowę Ateny. Przez idealną proporcjonalność rysów i wyraz „boskiego” spokoju …
Kierunek rozwoju rzeźby starożytnej.
W starożytności zarówno rozwój rzeźby pełnej, jak i płaskorzeźby podlega tym samym tendencjom :
1. W miarę intelektualnego rozwoju ludzkości rzeźba uwalnia się stopniowo od funkcji magicznej (Egipt, Mezopotamia) i przejmuje funkcje wyższego stopnia: symboliczno-alegoryczne …
Kierunek rozwoju architektury starożytnej.
Po zapoznaniu się z architekturą czasów starożytnych nasuwa się kilka wniosków ogólnych.
1. Do najstarszych zachowanych zabytków należą grobowce i świątynie (Egipt, Mezopotamia). Dopiero w Grecji pojawiły się budowle świeckie przeznaczone do użytku publicznego wolnych obywateli; …
Tradycjonalizm. Specyficznym zjawiskiem w rozwoju sztuki egipskiej jest tradycjonalizm treści i formy. Obowiązujący rygor panował na przestrzeni niemal całych dziejów Egiptu. Przyczyn tego zjawiska należy szukać w funkcji, jaką sztuka pełniła w Egipcie. Przez tysiąclecia sztuka służyła religii, tworząc irracjonalną …
Bizancjum.
W V i VI w. najazdy barbarzyńców i ciągłe wojny zrujnowały Italię. Wraz z bogactwem i ładem prawnym ginie wśród zmęczonych i zdziesiątkowanych wojnami ludzi wiedza, poczucie piękna, potrzeba posiadania i tworzenia przedmiotów o wartości artystycznej. Klęski dotykają jednakże …
Rzym.
Mimo że Grecja i Rzym rozwijały się równocześnie, tempo ich rozwoju i zadania, jakie sobie stawiały, były odmienne. W V wieku p.n.e., gdy Ateny za rządów Peryklesa przeżywały swój złoty wiek, Rzym wyzwoliwszy się spod panowania Etrusków umacniał dopiero …
Grecja.
W połowie II tysiąclecia p.n.e. na Półwyspie Balkańskim osiedlili się przybysze z północy, mówiący językiem greckim. Niezbyt urodzajna ziemia nauczyła ich przedsiębiorczości, a obfitość wysp i położenie kraju na szlaku dróg handlowych ułatwiło rozwój żeglugi. Oprócz rolnictwa i hodowli …