Plastyka Rysunek
POSZUKIWANIE FORMY
Innym jeszcze środkiem ekspresji artystycznej w obrazie jest to, co jest na nim narysowane i namalowane, a więc ludzie, przedmioty, fragmenty przyrody. Celem artystów było zawsze dążenie w tym względzie do doskonałości, oczywiście zgodnie z założeniami i celami …
SZTUKA A NATURA
Czy sprawdzalność z naturą stanowi decydujące kryterium wartości dzieła sztuki ? Doskonałość wyrażania przestrzeni przez wielkich mistrzów Renesansu (stosowali w tym celu perspektywę zbieżną) i sprawdzalność tego, co malowali z natury, a szczególnie z wizją człowieka, który …
PRZESTRZEŃ W MALARSTWIE
W dziejach twórczości malarskiej naszego kręgu kulturowego ogromne znaczenie przez całe wieki miała ambicja ukazywania na płaszczyźnie dwuwymiarowej świata trójwymiarowego. Malowano tak w Starożytnej Grecji (wiemy o tym z zachowanych opisów) i w epoce hellenistycznej. Pełny sukces …
Organizacja przeżyć.
Artyści współcześni, penetrując wszelkie możliwości wywoływania przeżyć, nie pominęli aranżowania spektaklów na poły plastycznych, na poły teatralnych, z bezpośrednim czynnym udziałem widzów. Happeningi, bo tak się nazywają owe spotkania, są w części wyreżyserowane, a w części spontaniczne. Bardzo …
Wpływy sztuki z innych kręgów kulturowych i sztuki peryferyjnej. Po załamaniu się w II poł. XIX wieku nurtu realistycznego, trwającego w sztuce od renesansu, w czym niemały udział mieli impresjoniści i ich następcy, artyści współcześni szukają wytrwale nowych źródeł inspiracji …
Postęp techniczny w sztuce.
Jednym z bardziej interesujących problemów związanych ze sztuką jest rola postępu naukowego, technicznego i technologicznego w jej rozwoju. Zdajemy sobie sprawę z tego, że omówienie wszystkich możliwych do odkrycia tego rodzaju związków, przerasta zakres niniejszej pracy. …
Walka o wolność sztuki i artysty.
Początki sztuki współczesnej sięgają połowy ubiegłego stulecia. Wszystkie, albo prawie wszystkie problemy i konflikty w sztuce, są odbiciem tego, co przeżywała ludzkość w owym czasie. A wiemy, że przeżywała wiele. Narastająca już od XVIII …
Sztuka współczesna i jej związki z epoką.
Naszkicowanie obrazu sztuki współczesnej, stworzenie możliwie racjonalnej syntezy współczesnych zjawisk artystycznych, a wreszcie zrozumienie związków między sztuką a człowiekiem oraz różnymi formami cywilizacji stworzonej przez człowieka — jest zadaniem niezwykle trudnym i niebezpiecznym. …
Ewolucja formy — od obrazu przedmiotu do jego znaku.
Ilustracja ukazuje przeobrażenia jakim ulegał motyw jelenia w malarstwie prehistorycznym. Pierwsze malowidło pochodzi z paleolitu. Wizerunek jelenia uderza prawdą anatomiczną sylwety i ruchu. Pozostałe wizerunki pochodzą z neolitu. Określają one jedynie …
Rozwój portretu antycznego.
Cztery głowy przedstawiają kierunek rozwoju rzeźby antycznej od klasycznego portretu Peryklesa, przez hellenistyczne głowy Laokoona, Antiochosa III, do rzymskiego portretu Seneki.
Głowa Peryklesa w podniesionym hełmie przypomina głowę Ateny. Przez idealną proporcjonalność rysów i wyraz „boskiego” spokoju …
Kierunek rozwoju rzeźby starożytnej.
W starożytności zarówno rozwój rzeźby pełnej, jak i płaskorzeźby podlega tym samym tendencjom :
1. W miarę intelektualnego rozwoju ludzkości rzeźba uwalnia się stopniowo od funkcji magicznej (Egipt, Mezopotamia) i przejmuje funkcje wyższego stopnia: symboliczno-alegoryczne …
Kierunek rozwoju architektury starożytnej.
Po zapoznaniu się z architekturą czasów starożytnych nasuwa się kilka wniosków ogólnych.
1. Do najstarszych zachowanych zabytków należą grobowce i świątynie (Egipt, Mezopotamia). Dopiero w Grecji pojawiły się budowle świeckie przeznaczone do użytku publicznego wolnych obywateli; …
Tradycjonalizm. Specyficznym zjawiskiem w rozwoju sztuki egipskiej jest tradycjonalizm treści i formy. Obowiązujący rygor panował na przestrzeni niemal całych dziejów Egiptu. Przyczyn tego zjawiska należy szukać w funkcji, jaką sztuka pełniła w Egipcie. Przez tysiąclecia sztuka służyła religii, tworząc irracjonalną …
Bizancjum.
W V i VI w. najazdy barbarzyńców i ciągłe wojny zrujnowały Italię. Wraz z bogactwem i ładem prawnym ginie wśród zmęczonych i zdziesiątkowanych wojnami ludzi wiedza, poczucie piękna, potrzeba posiadania i tworzenia przedmiotów o wartości artystycznej. Klęski dotykają jednakże …
Rzym.
Mimo że Grecja i Rzym rozwijały się równocześnie, tempo ich rozwoju i zadania, jakie sobie stawiały, były odmienne. W V wieku p.n.e., gdy Ateny za rządów Peryklesa przeżywały swój złoty wiek, Rzym wyzwoliwszy się spod panowania Etrusków umacniał dopiero …
Grecja.
W połowie II tysiąclecia p.n.e. na Półwyspie Balkańskim osiedlili się przybysze z północy, mówiący językiem greckim. Niezbyt urodzajna ziemia nauczyła ich przedsiębiorczości, a obfitość wysp i położenie kraju na szlaku dróg handlowych ułatwiło rozwój żeglugi. Oprócz rolnictwa i hodowli …
Mezopotamia i Egipt.
W najodleglejszych czasach w okresie paleolitu, sztuką przodującą była sztuka plemion łowieckich na zachodzie Europy. W okresie neolitu — w czasach rozwoju rolnictwa — prymat w sztuce przejął Bliski Wschód.
Ciepły klimat i żyzne ziemie dolin Eufratu, …
KORELACJA WIADOMOŚCI O SZTUCE Z HISTORIĄ I HISTORIĄ LITERATURY
Uwarunkowania historyczne sztuki stanowią drugi ciąg problemowy. W podręczniku tworzą one pomost łączący wiedzę o formie i budowie dzieła sztuki z wiedzą, jaką uczeń przyswoił na lekcjach historii i częściowo na …
DWA CIĄGI PROBLEMOWE HISTORYCZNEGO PRZEGLĄDU SZTUKI
Ugorujące i zachwaszczone poletko uprawia najpierw nauczyciel wychowania plastycznego w szkole podstawowej. Realizuje on program wiadomości o sztuce w układzie problemowym. Z kolei nauczyciel liceum realizuje program uporządkowany chronologią w zakresie pierwszego i drugiego …
PRZEŻYWANIE A ROZUMIENIE DZIEŁA SZTUKI
Mówi się nieraz o konieczności poznania i rozumienia sztuki przez młodzież. Mówi o tym i program w uwagach wstępnych. Zdajemy sobie jednak sprawę, że poznanie i rozumienie sztuki ma inne znaczenie niż np. poznanie praw …